Giác quan là các cơ quan hoặc hệ thống trong cơ thể giúp con người và động vật nhận biết và phản ứng với môi trường xung quanh thông qua các tín hiệu từ bên ngoài.
Hiện tại khoa học thừa nhận có 8 giác quan:
– Thị giác: Khả năng nhận biết ánh sáng, màu sắc và hình dạng thông qua mắt.
– Thính giác: Khả năng nghe và nhận biết âm thanh thông qua tai.
– Khứu giác: Khả năng nhận biết mùi hương thông qua mũi.
– Vị giác: Khả năng nhận biết các vị như ngọt, chua, đắng, mặn thông qua lưỡi.
– Xúc giác: Khả năng nhận biết các cảm giác như áp lực, nhiệt độ, đau thông qua da.
– Tiền đình: Khả năng duy trì thăng bằng và định hướng không gian, được điều chỉnh bởi hệ thống tiền đình trong tai trong.
– Cảm giác bản thể: Khả năng nhận biết vị trí, chuyển động và trạng thái của các bộ phận cơ thể mà không cần nhìn.
– Cảm giác nội tạng: Khả năng nhận biết các cảm giác bên trong cơ thể như đói, khát, đau nội tạng và các chức năng sinh lý khác.
Những giác quan này giúp con người có cái nhìn toàn diện và chi tiết hơn về thế giới xung quanh và trạng thái bên trong cơ thể.
Rối loạn xử lý cảm giác (Sensory Processing Disorder – SPD) là một tình trạng mà trong đó bộ não gặp khó khăn trong việc nhận và phản hồi đúng đắn đối với thông tin đến từ các giác quan. Điều này có thể dẫn đến các phản ứng không thích hợp với các kích thích giác quan như âm thanh, ánh sáng, mùi, vị, xúc giác và cảm giác cơ thể.
Rối loạn xử lý giác quan (Sensory Processing Disorder – SPD) có thể ảnh hưởng đến trẻ theo nhiều cách khác nhau:
Khả năng học tập: Trẻ có SPD thường gặp khó khăn trong việc tập trung và chú ý trong lớp. Những kích thích giác quan quá mức hoặc quá yếu có thể làm trẻ mất tập trung và khó tiếp thu kiến thức.
Kỹ năng vận động: SPD có thể ảnh hưởng đến sự phối hợp và kỹ năng vận động của trẻ. Trẻ có thể gặp khó khăn trong các hoạt động như viết, vẽ, leo trèo, chạy nhảy,…
Kỹ năng xã hội: Trẻ có SPD thường khó khăn trong việc giao tiếp và tương tác với người khác. Các kích thích giác quan có thể khiến trẻ lo lắng hoặc dễ bị kích động, làm ảnh hưởng đến khả năng xây dựng mối quan hệ xã hội.
Kỹ năng phát âm: Trẻ có SPD có thể gặp khó khăn khi cảm nhận và điều khiển các cơ siêu tinh tế như cơ phát âm, dẫn tới nói ngọng hoặc thậm chí không tạo ra được lời nói.
Tự chăm sóc: SPD có thể ảnh hưởng đến khả năng tự chăm sóc của trẻ như việc mặc quần áo, đánh răng, hay ăn uống…Trẻ có thể quá nhạy cảm với các kết cấu, mùi vị, hoặc âm thanh nhất định, làm cho những hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn.
Cảm xúc và hành vi: Trẻ có SPD thường gặp vấn đề về cảm xúc và hành vi. Sự khó chịu do các kích thích giác quan có thể dẫn đến các vấn đề như dễ bị kích động, lo âu, hoặc trầm cảm. Rối loạn xử lý cảm giác có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, gây ra khó khăn trong học tập, công việc và các mối quan hệ xã hội. Việc chẩn đoán và can thiệp sớm là rất quan trọng để giúp trẻ vượt qua những khó khăn này và phát triển một cách toàn diện. Điều trị thường do các chuyên gia trị liệu làm việc để giúp trẻ cải thiện khả năng xử lý và phản hồi các kích thích giác quan.
0 Comments